Fakty i mity na temat prywatnych detektywów

Praca prywatnego detektywa zawsze roztaczała wokół siebie aurę tajemnicy i surrealizmu. Z jednej strony, jest to zawód znany każdemu, gdyż cieszy się popularnością w kulturze masowej (zarówno w książkach, filmach, serialach, jak i rozpowszechnionych obecnie seriach paradokumentalnych), z drugiej strony - czy ktokolwiek z nas spotkał kiedyś detektywa na żywo? Prywatny detektyw jest dla większości społeczeństwa pewnym mitem, to zawód, o którym marzymy w dzieciństwie, jednak później zdajemy sobie sprawę, że nie ma wyznaczonej konkretnej drogi zawodowej, która sprawi, że będziemy wykonywać tę pracę. Są szkoły detektywistyczne, możemy pojechać na obóz detektywistyczny (to raczej opcja dla dzieci w wieku szkolnym), są firmy, które oferują kursy detektywistyczne, jednak żadna z tych ofert nie gwarantuje nam wymarzonego zawodu.

W tym artykule podejdziemy do usług detektywistycznych nie jako czegoś rodem z filmu, ale do rzeczywistego zawodu, uregulowanego prawnie, mającego konkretne wymogi i wiążącego się z konkretną odpowiedzialnością.

Zaczynając jednak od podstaw; formalnie, jest kilka wymogów, które muszą być spełnione przez osobę, która chce zdobyć licencję detektywistyczną (tak, do wykonywania zawodu jest potrzebna licencja). Kwestię tę reguluje Ustawa o usługach detektywistycznych z 2001 roku, a podstawowe wymogi to: posiadanie polskiego obywatelstwa lub obywatelstwa UE, ukończenie 21 lat, co najmniej średnie wykształcenie, pełne zdolność do czynności prawnych, a także pewna nieskazitelność, jeśli chodzi o przeszłość kryminalną (osoba nie mogła być skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo, ani nie może toczyć się przeciwko niej postępowanie w tej sprawie). Jest jeszcze kilka wymogów, jednak zainteresowanych odsyłam na bloga Magdaleny Plawińskiej prywatny detektyw Poznań.

Oprócz formalnych standardów, które należy spełnić, są też pewne cechy charakteru i osobowości, świadczących o predyspozycjach do tego zawodu. Prywatni detektywi muszą cechować się dyskrecją i opanowaniem - do czego nada się detektyw, który nie potrafi dochować spraw swoich klientów w tajemnicy? Opanowanie jest niezbędne, aby zachować zimną krew w podbramkowych sytuacjach (tutaj też można wspomnieć o przydatności sprawności fizycznej - tak na wszelki wypadek!). Konieczna jest też zdolność obserwacji, niekonwencjonalnego (i logicznego) myślenia, spryt oraz umiejętności psychologiczne, dzięki którym detektyw potrafił będzie wydobyć potrzebne mu informacje. Przydatna jest też wiedza z dziedziny prawa, a najlepiej wyższe wykształcenie prawnicze lub administracyjne. Nie sprawdzą się w tej pracy osoby niecierpliwe, nieprzykładające wagi do szczegółów, gwałtowne, nerwowe lub rozleniwione.

Aby zostać detektywem należy odbyć specjalne szkolenie w zakresie usług detektywistycznych i dostać zaświadczenie, że się je odbyło - można zrobić to w szkołach lub biurach detektywistycznych, które oferują nauczanie.

Codzienna praca detektywa odbiega od wizji, którą wykreowały filmy i seriale, jednak jest zapewne ciekawsza od zwyczajnej pracy w biurze. Na pewno jest ona różnorodna, bo każde zlecenie jest inne i wymaga innego działania. Detektyw głównie zbiera informacje o obserwowanych osobach, analizuje je, czasem śledzi i robi wywiad. Są sytuacje, w których musi on działać z policją - to sprawy, które podlegają pod kodeks karny. Standardowy zakres usług prywatnego detektywa znajdziesz tutaj.

Detektywi często uczestniczą w sprawach dotyczących różnego rodzaju przestępstw, wtedy do ich obowiązków zalicza się również branie udziału w sprawach sądowych w roli świadków. Często praca detektywa jest niebezpieczna – o tych sprawach, które podlegają pod kodeks karny detektyw jest zobowiązany poinformować policję i ściśle z nią współpracować. I choć przeciętny detektyw nie ma sprzętu niczym James Bond, korzysta z broni, urządzenia do podsłuchu i ukrytych kamer - to zbliża go bardziej niż kogokolwiek z nas do bohatera książkowego.

Bycie prywatnym detektywem z pewnością nie jest dla każdego, to praca dla tych wytrwałych i lubiących adrenalinę, którzy są gotowi wiele zrobić, aby osiągnąć sukces w branży. Zarobki w tej branży nie są jednolite i stricte zależą od osobistych umiejętności każdego detektywa.