Czy warto pracować na umowie zlecenie?

Popularność zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych ustawicznie rośnie. Szczególnie często stosowanym rozwiązaniem jest umowa zlecenie. Dla kogo jest ona atrakcyjna? I czy warto rozważyć jej podpisanie?

Czym jest umowa zlecenie?

Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną, w ramach której zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonywania określonych czynności na rzecz zleceniodawcy. Prawnicy zaliczają ją do tzw. umów starannego działania. Odróżnia ją to np. od umowy o dzieło.

Osoby, zainteresowane specyfiką tych dwóch form zatrudnienia, mogą zapoznać się z artykułem "Umowa zlecenie a umowa o dzieło i świadczenie usług — jakie są różnice między nimi?", który szczegółowo opisuje związane z tym kwestie. Tu nadmienimy jedynie, że osoba podejmująca zatrudnienie w oparciu o  umowę zlecenie nie odpowiada za ostateczny efekt swoich działań — ma ona jedynie wykazać się należytą starannością.

Umowa zlecenie — jakie są jej najważniejsze cechy?

Jedną z najważniejszych cech umowy zlecenie jest elastyczność, występująca po stronie osoby zatrudnionej. W praktyce przejawia się ona:

• brakiem stałego kierownictwa ze strony zlecającego i związaną z tym swobodą w zakresie organizacji pracy;
• brakiem wyznaczonych godzin rozpoczęcia i zakończenia działań.

Elementem, który wyróżnia umowę zlecenie na tle innych umów cywilnoprawnych, jest regulowany poziom wynagrodzenia (przepisy określają minimalną stawkę godzinową).

Jakie elementy powinny zostać zawarte w umowie zlecenie?

Ustawodawca nie precyzuje jasno, jakie elementy muszą znaleźć się w umowie zlecenie. Tym niemniej przyjmuje się, że powinna ona zawierać co najmniej:

• precyzyjne określenie stron;
• opis przedmiotu umowy;
• datę rozpoczęcia i zakończenia zatrudnienia;
• informacje na temat wynagrodzenia;
• podpisy stron.

Nie ma oczywiście przeszkód, by zawrzeć w niej również inne regulacje.

Dlaczego warto podjąć pracę na podstawie umowy zlecenie?

Wspomniana wyżej elastyczność zatrudnienia jest jednym z czynników, dzięki którym umowa zlecenie jest tak chętnie stosowana. Podpisując ją, zleceniobiorca może liczyć na:

• dostosowanie godzin pracy do swoich potrzeb (jest to istotne np. dla studentów);
• szybkie podjęcie zatrudnienia (przy zawieraniu umowy tego typu nie ma m.in. obowiązku wykonania badań lekarskich);
• rozliczenie podatku przy zastosowaniu wysokich — wynoszących aż 20% — kosztów uzyskania przychodu.

Umowę zlecenie łatwo też rozwiązać — jeżeli warunki zatrudnienia nie odpowiadają osobie, która ją podpisała, a w dokumencie tym nie ma informacji o okresie wypowiedzenia, jest to możliwe praktycznie od ręki.

Dlaczego uczniowie i studenci powinni wybrać zatrudnienie na w oparciu o umowę zlecenie?

Umowa zlecenie jest szczególnie korzystna dla osób uczących się — jeżeli zdecydują się one na podjęcie zatrudnienia na jej podstawie, mogą liczyć na uzyskanie dochodów wyższych niż w przypadku klasycznej umowy o pracę. Związane jest to z faktem, że zastosowanie umowy cywilnoprawnej pozwala w ich wypadku uniknąć opłacania składek ZUS.

Dodajmy, że osoba poniżej 26. roku życia nie zapłaci też podatku dochodowego, o ile jej roczne dochody nie przekroczą określonego przepisami limitu. W rezultacie dla ucznia lub studenta kwota dochodów brutto, osiąganych z tytułu umowy zlecenie, jest zazwyczaj równa kwocie netto — nie obciążają jej żadne daniny na rzecz państwa.

Umowa zlecenie — jakie są jej mankamenty?

Z punktu widzenia zleceniobiorcy najważniejszym mankamentem umowy zlecenie jest brak przywilejów, przewidzianych przez kodeks pracy, takich jak np. urlopy. Ponadto odpowiada on za szkody, wyrządzone zleceniodawcy lub osobie trzeciej, i to całym swym majątkiem. Dla wielu osób wadą tej umowy jest również wspomniana wcześniej elastyczność — może ona zostać rozwiązana praktycznie w każdej chwili również przez zleceniodawcę.